ΡΕΠΟΡΤΑΖ:esos.grΤις αρνητικές επιπτώσεις από την Πορτογαλική κυβερνητική απόφαση να κλείσουν όλα τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με λιγότερους από 21 μαθητές,(έκλεισαν περισσότερα από 701 σχολεία το 2010), αναλύει ο Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Πορτογαλίας Mário Nogueira, με επιστολή του στην Ελληνα υπουργό Παιδείας Α. Διαμαντοπούλου. Ειδικότερα η επιστολή έχει ως εξής:
Αξιότιμη Κυρία Υπουργέ,
Η εθνική ομοσπονδία εκπαιδευτικών (FENPROF) – η μεγαλύτερη ένωση εκπαιδευτικών στην Πορτογαλία - πρόσφατα ενημερώθηκε ότι το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας έχει ανακοινώσει τη συγχώνευση 1933 σχολικών μονάδων και στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αυτά τα μέτρα έχουν εφαρμοστεί επίσης στην Πορτογαλία, με πολύ αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα της εκπαίδευσης, και επομένως θα επιθυμούσαμε να στρέψουμε την προσοχή σας στην πορτογαλική εμπειρία.
Λόγω της κυβερνητικής απόφασης να κλείσουν όλα τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με λιγότερους από 21 μαθητές, έκλεισαν περισσότερα από 701 σχολεία το 2010, χωρίς να λάβουν υπόψη τη διαφορετική πραγματικότητα κάθε σχολείου, και τις συνέπειες που έχει το κλείσιμο χωρίς διακρίσεις στην ερήμωση της επαρχίας.
Εκτός αυτού, αγνοώντας τις απόψεις των σχολικών κοινοτήτων και των τοπικών αρχών, το 2010, το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε επίσης να συγχωνεύσει σχεδόν 200 προπαρασκευαστικά σχολεία και σχολεία δευτεροβάθμιας σε 48 τεράστια «σχολικά συγκροτήματα», μη λαμβάνοντας υπόψη την ιστορία και την ταυτότητα αυτών των σχολείων, τις πολιτισμικές διαφορές τους, τα προγράμματα που ανέπτυξαν, και τη θητεία των συμβουλίων τους που είχαν εκλεγεί δημοκρατικά.
Με τη χρησιμοποίηση του επιχειρήματος ότι το μέτρο αποσκοπούσε στη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος, η κυβέρνηση τελικά αναγνώρισε ότι αυτή η αναδιάρθρωση έχει επιτρέψει τη μείωση 5.000 δασκάλων στο σύστημα κατά το 2010/11. Το πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης που απορρίφθηκε πρόσφατα από το Κοινοβούλιο εκτίμησε ότι η συνέχιση αυτής της διαδικασίας θα επέτρεπε την αποταμίευση περίπου 450 εκατομμυρίων ευρώ κατά τη διάρκεια των δύο επόμενων ετών.
Δεν εξετάζουμε την ανάγκη να οργανώσουμε ορθολογικά τους πόρους, ειδικά σε περιόδους σοβαρής οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, όπως αυτή που η Πορτογαλία και η Ελλάδα αντιμετωπίζουν. Οι κυβερνήσεις έχουν το δικαίωμα και την υποχρέωση να ενεργήσουν έτσι, αλλά χωρίς να διακινδυνεύουν τους στόχους του εκπαιδευτικού συστήματος. Η FENPROF πραγματοποίησε μια μελέτη για τις συνέπειες αυτών των «σχολικών συγκροτημάτων» και, από τις πληροφορίες που ελήφθησαν από τους εκπαιδευτικούς και τους διευθυντές των σχολείων, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η συγχώνευση των σχολείων με τις διαφορετικές ιστορίες και τους πολιτισμούς (σε μερικές περιπτώσεις φυσικώς απομακρυσμένα), σε τεχνητές «οργανικές μονάδες», οδηγεί σε απανθρωποποιημένους χώρους και σε απρόσωπες σχέσεις, καθώς επίσης και σε αυξανόμενες συγκρούσεις, στη γραφειοκρατία και στο συγκεντρωτισμό.
Γι’ αυτό το λόγο η FENPROF έχει πιέσει την πορτογαλική κυβέρνηση προκειμένου να διεξάγει μια αξιολόγηση ακριβείας για τις υπάρχουσες «μονάδες» προτού συνεχίσει με τη δημιουργία άλλων με το ίδιο (ή μεγαλύτερο) μέγεθος και πολυπλοκότητα. Συγχρόνως, θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να προωθήσει μια δημόσια συζήτηση για το εκπαιδευτικό σύστημα που θέλουμε για τη χώρα μας.
Ενώ σε άλλες χώρες το μέγεθος των σχολείων μειώνεται προκειμένου να βελτιώσει τη δημόσια εκπαίδευση – για παράδειγμα, στη Φινλανδία, το 40% των σχολείων έχουν λιγότερους από 50 σπουδαστές και μόνο το 3% περισσότερους από 600. Στη Νέα Υόρκη, 20 από τα μεγαλύτερα σχολεία δευτεροβάθμιας αντικαταστάθηκαν από 200 νέες μονάδες, με έναν μέγιστο αριθμό σπουδαστών λίγο περισσότερο από 400. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μια από τις προτεραιότητες του παρόντος πρωθυπουργού είναι η δημιουργία μικρότερων σχολείων, αντιστρέφοντας βαθιά την τάση στην τελευταία δεκαετία… - στην Πορτογαλία τα σχολεία κλείνουν και συγχωνεύονται «σε συγκροτήματα» με εκατοντάδες εκπαιδευτικούς και χιλιάδες σπουδαστές να εργάζονται σε διάφορα (και μερικές φορές απομακρυσμένα) κτίρια.
Θέλουμε τα σχολεία με τα δικά τους προγράμματα και την ταυτότητά τους ή τις παιδαγωγικά αποδυναμωμένες και ανεξέλεγκτες «μονάδες»; Ποιά θα πρέπει να είναι η προτεραιότητά μας- να επενδύσουμε στην εκπαίδευση και τα προσόντα ή να μειώσουμε τις δαπάνες προκειμένου να καταστήσουμε το δημόσιο σύστημα μας πιο οικονομικό;
Η FENPROF θεωρεί ότι η έλλειψη επενδύσεων στην εκπαίδευση, είτε στην Πορτογαλία είτε στην Ελλάδα (χώρες όπου σχεδόν όλα υποθηκεύονται), σημαίνει την παραίτηση από ένα ποιοτικό εκπαιδευτικό δημόσιο σύστημα για το μέλλον. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη η FENPROF πιέζει το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας να υπολογίσει την Πορτογαλική πραγματικότητα και να αναθεωρήσει την απόφασή του γι’ αυτό το ύψιστης σπουδαιότητας ζήτημα.
Με τιμή,
Mário Nogueira
Γενικός Γραμματέας
